شورایاری که خود نهادی غیرمتمرکز و غیرسیاسی است، به صورت مشارکتی اداره میشود و اعضا آن توسط مردم محله انتخاب میشوند و مهترین شرط برای کسی که در جهت شورایاری اقدام میکند، سکونت طولانی مدت در محله است تا با شرایط آن به خوبی آشنا باشد. در واقع شورایاران، منتخبان مردم برای اداره بهتر امور محلات هستند.از مهمترین اهداف تشکیل شورایاریها، استفاده از تجربه و تخصص شهروندان هر محله و واگذاری اداره امور محلات به خود مردم است.
تجربه واگذاری امور محلات به مردم، در بسیاری از کشورهای با نتیجه بسیار خوبی همراه بوده است اما هنوز چنان که باید در کشور ما تثبیت نشده است و این وظیفهای است بر دوش شورایاری که البته حمایت مردمی نیز میطلبد. در واقع مردم و شورایاران را میتوان دو کفه ترازو دانست که برای رسیدن به تعادل محلات تلاش میکنند. شهروندان چه به عنوان شورایار و چه به عنوان شهروندان عادی مسئولیتها و وظایف متقابلی نسبت به هم ایفا میکنند و ایفای صحیح این وظایف است که میتواند باعث ارتقا سطح کیفی محلات باشد. شاید امروز مهمترین وظیفه مردم محلات، تثبیت جایگاه شورایاری و همفکری با شورایان باشد.
وظایف شورایاران از سوی شورای اسلامی شهر تهران مشخص می شود، بسیار گوناگون و متنوع است که از جمله مهمترین آنها میتوان به شناسایی مشکلات، ارائه طرح و پیشنهاد و تلاش در راستا محیطی سالم از نظر زیست محیطی با اهداف مبارزه با آلودگیهای خاک، آب، آلودگیهای صوتی و صرفهجویی انرژی در اماکن، شناسایی مشکلات، ارائه طرح و پیشنهاد برای بهبود وضعیت سفرهای درون شهری با هدف بهینهسازی حملونقل، ارائه طرح و پیشنهاد در راستا فراهم آوردن امکانات، گذران اوقات فراغت جوانان و نوجوانان و گسترش مراکز تفریحی، ورزشی و هنری با هماهنگی ستاد اجرایی، بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارساییهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی، رفاهی و عمرانی محله، ارائه طرح و پیشنهاد برای آموزش برنامههای دفاع غیرنظامی به شهروندان و همکاری با شورا برای مقابله و پیشگیری از حوادث غیر مترقبه و… اشاره کرد.